In de nacht van 4 op 5 oktober gaat vanuit Antwerpen met uitzonderlijk vervoer een 220 ton wegende deeltjesversneller op weg naar het protonentherapiecentrum van het UMCG. De deeltjesversneller vormt het ‘hart’ van de nieuwe bestralingsbehandeling die patiënten met kanker hier vanaf eind 2017 (als een van de eerste centra in Nederland) wordt aangeboden. Op 5 oktober wordt de deeltjesversneller via het dak met een enorme hijskraan in twee delen in het gebouw gehesen. De hele operatie is de afgelopen weken minutieus voorbereid om deze veilig te kunnen uitvoeren. Zo is ter plekke een enorme hijskraan opgebouwd en is een stalen platform met 22 heipalen gemaakt om het gewicht van de hijskraan met de deeltjesversneller goed te verdelen.
De deeltjesversneller wordt in twee delen op twee grote trucks getransporteerd. Dat gebeurt ’s nachts omdat het gaat om uitzonderlijk, begeleid vervoer (convoi exceptionnel). In de stad Groningen zullen kruispunten tijdelijk worden afgesloten om het transport te laten passeren. Naar verwachting arriveert de deeltjesversneller op woensdag 5 oktober omstreeks 5.00 uur op het bouwterrein van het UMCG. Vanaf dan zullen de voorbereidingen worden getroffen voor het hijswerk. Zo moet onder andere een ‘deksel’ van het dak worden gelift waarna de deeltjesversneller het gebouw in wordt gehesen. Het hijswerk gebeurt vanaf circa 11.00 uur in twee delen en zal enkele uren in beslag nemen. De hele operatie vindt plaats onder leiding van IBA, leverancier van de protonentherapieapparatuur.
Protonentherapie
Bij protonentherapie wordt een tumor bestraald met protonen. Dit zijn positief geladen deeltjes, die in beweging worden gebracht door een deeltjesversneller en met elektromagneten naar het bestralingsapparaat gebracht. Als de protonen het lichaam inkomen, geven ze onderweg een klein deel van hun energie af. Het grootste deel van hun energie geven ze pas af als ze tot stilstand komen op de plek van de tumor. Het gezonde weefsel dat achter de tumor ligt wordt dus niet bestraald. Hierdoor neemt de kans op bijwerkingen af.
UMC Groningen Protonentherapiecentrum
Het protonencentrum wordt gevestigd op het UMCG-terrein en wordt onderdeel van het UMC Groningen Cancer Center, waar oncologiepatiënten op één plek alle beschikbare behandelingen wordt geboden, zowel aan kinderen als aan volwassenen. Het aantal met protonentherapie te behandelen patiënten in het UMCG zal gefaseerd toenemen tot 600 per jaar. De minister heeft gekozen voor een beheerste introductie van protonentherapie in Nederland met een maximale behandelcapaciteit van in totaal 2200 patiënten per jaar en maximaal vier vergunningen voor zorgaanbieders.