Groningen Centrum – Prinsentuin Zonnewijzer

groningen-centrum-prinsentuin-zonnewijzer-1De mooiste zonnewijzer van Nederland vinden we in de Prinsentuin in Groningen. Hij staat boven de poort die toegang geeft tot de tuin, gericht naar de binnenkant van de tuin. De zonnewijzer dateert van 1731 toen hij een oudere verving.  

groningen-centrum-prinsentuin-zonnewijzer-2Het Prinsenhof was de ambtwoning van de prins-stadhouder in Groningen. In de oude kronieken schrijft men over “een zonnewijzer van wakkere groote wiens gelijken van konst en uitvindinge in geheel Nederland niet te vinden zal zijn…”

De veelkleurige en rijk vergulde zonnewijzer werd in 1731 vervaardigd door de heren Dorenbusch en Cremer: “twee treffelijke Groninger konstenaren en groote beminnaren der wiskunde”, aldus een kroniek uit 1743. Op twee stenen platen in de zuilen van de poort staat wat er allemaal van deze zonnewijzer is af te lezen:

De Schaduwe Des Knops komende
Te Vallen op De Gouden Boogswyse
Lynien Toont met Gouden Letter
ren De Opgang Der Zonne
Ter Rechter en Haaren Onder
Gank ter Linker Hant en in Het
Midden Ter Rechter Hant de
Lengte der Daagen
De Schaduw des Knops komende te
Vallen op de Rode of Zwarte Kruyswuys
Snydende Lynien toont door de Rode
Linien en Letteren Boven in ‘t Werk
De Babilonische Uren of Hoelang de
Zon Geschenen heeft en op de Swarte
Lynien Toontze onder aan ‘t Eynde
van ‘t werk met Swarte Letteren
de Italiaansche Uren en in ‘t Midden
van ‘t werk hoe Lang de Zon nog Schynen zal

De Latijnse tekst die boven de zon in boogvorm staat afgebeeld, attendeert de bezoeker op de kostbaarheid van zijn eigen tijd en luidt vertaald:

‘De verleden tijd is niets, de komende onzeker, de tegenwoordige onstandvastig,
zorg dat Gij dezen, die alleen de Uwe is, niet verkwist’.

In 1907 werd de zonnewijzer afgebroken als gevolg van een lange periode van algehele verwaarlozing en verval van het Prinsenhof. In 1953 werd de zonnewijzer, na restauratie, herplaatst.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *