Op 27 januari 2020 is het 75 jaar geleden dat het Rode Leger het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz bevrijdde. Over heel de wereld wordt op
27 januari deze bijzondere, historische gebeurtenis herdacht. Om stil te staan bij de Holocaust-slachtoffers uit Groningen is van woensdag 22 januari tot en met zondag 2 februari het tijdelijke Holocaustmonument Levenslicht te zien in de Folkingestraat Synagoge. Het monument maakt deel uit van een landelijk project van het Nationaal Comité 4 en 5 mei waaraan meer dan 150 Nederlandse gemeenten deelnemen. Zo herdenkt Nederland gezamenlijk de verschrikkingen van de Holocaust.

(De ceremonie op Auschwitz, bijgewoond door Majesteiten Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima en minister-president Rutte, is te volgen via www.auschwitz.org, via YouTube en social media-kanalen, met Poolse en Engelse simultaanvertaling. De ceremonie start om 15.30 uur).

Met in totaal 104.000 lichtgevende stenen – gelijk aan het aantal slachtoffers uit Nederland – staat het kunstwerk symbool voor de overweldigende betekenis van de Holocaust. De stenen zijn verdeeld over de verschillende gemeenten waar Joden, Roma en Sinti woonden, leefden; soms al generaties lang. Uit de gemeente Groningen zijn meer dan 2850 Joodse Stadjers tijdens de Tweede Wereldoorlog opgepakt, weggevoerd en vermoord.

Tussen 1933 en 1945 zijn naar schatting 6 miljoen Joden, honderdduizenden Sinti en Roma, homoseksuelen, gehandicapten, Jehova’s Getuigen en andere vervolgden omgebracht door de nazi’s. Van alle concentratie- en vernietigingskampen werden in Auschwitz de meeste mensen vermoord. Auschwitz is daardoor uitgegroeid tot universeel symbool voor de massavernietiging van onschuldige burgers. Van de 140.000 Joden die in 1940 in Nederland woonden, hebben er 102.000 de oorlog niet overleefd. Ook na zoveel jaren blijft het noodzakelijk om stil te staan bij hun leed en hun offer. Dat is niet alleen een ereplicht, maar ook een blijvend bericht aan volgende generaties over de verschrikkingen waar racisme en discriminatie uiteindelijk toe kunnen leiden.

Herdenkingsbijeenkomst

Zondag 26 januari vindt in Amsterdam de Nationale Holocaustherdenking plaats. Ook in Groningen wordt die dag herdacht: vanaf 15.00 uur is in de Synagoge in de Folkingestraat een bijzondere herdenkingsbijeenkomst, waar de Groninger Holocaust-slachtoffers worden herdacht.

struikel drempel van meer dan 1 meter voor nummer 34 Folkingestraat, de enige in Nederland, waar geschreven staat “Wij zullen jullie nooit vergeten, zie onze tranen van alle Joden”.De familie van Gelder verloor meer dan honderd leden binnen haar familie.

Op het programma staan onder meer een toespraak van burgemeester Koen Schuiling en een lezing van Ron van Hasselt met als titel ‘Vertel het de wereld’. Van Hasselt put voor deze lezing uit zijn nieuwe boek Om en nabij Auschwitz (en het lot van twee dochters).

Foto’s: Jan Hendrik van der Veen