Op 4 mei herdenken we allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies. Voor ons reden om samen met Johan van Gelder, publicist, journalist en schrijver over het Joodse verleden, een wandeling te maken door de Joodse Folkingestraat. Het eerste wat opviel was dat het bordje Leukste Winkelstraat van Groningen 2014 boven de Poort na de uitzending van Hier zijn de Van Rossems was weggehaald. Een beetje misplaatst werd in de uitzending opgemerkt. De Folkingestraat was voor de Tweede Wereldoorlog het centrum van Joods Groningen. Velen werden gedeporteerd en vermoord in de concentratiekampen in Duitsland.
In 1941 stonden in de stad 2850 Joodse inwoners ‘Volljuden’ geregistreerd die door de bezetter in aanmerking kwamen voor deportatie, waarvan slechts een tiental de concentratiekampen heeft overleefd. Het laatste gedeelte van de Folkingestraat (doorbraak naar het Zuiderdiep in 1667) heette van 1756 tot 1890 het Jodenstraatje, ook wel Sjoelgasse, daarvoor Kleine Folkingestraat.
Informatie over het verleden ontbreekt in de Folkingestraat. “De gemeente Groningen is goed in het verstoppen van haar historie, wat misschien ook wel de bedoeling was maar het zou beter zijn het zichtbaar te laten zijn”, merkt Johan van Gelder op. Aan het Joodse leven in deze buurt herinneren vijf kunstwerken. Zoals het eerste, een bronzen deur: Portaal. Een deurklink ontbreekt. Hierachter ligt symbolisch de geschiedenis van de Jodenbuurt verborgen, definitief afgesloten hetgeen menigeen zich niet realiseert bij het passeren ervan.
We staan ook even stil bij een struikel drempel van meer dan 1 meter voor nummer 34, de enige in Nederland, waar geschreven staat “Wij zullen jullie nooit vergeten, zie onze tranen van alle Joden”.
De familie van Gelder verloor meer dan honderd leden binnen haar familie. Dan zijn er zorgen over de voormalige Joodse Jeugdsynagoge in de Folkingedwarsstraat. Een historisch pand met in de nok een Davidster gaat mogelijk verloren door er een andere bestemming van te maken.
Gelet de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog waar in 1943 een abrupt einde kwam aan het leven van vele Joden zou het passend zijn om De stille tocht van Groningen door de Folkingestraat te laten plaatsvinden.
Johan van Gelder schreef meerder boeken, waaronder Het Schandaal
Meerdere boeken van de schrijver vindt u op Google.
Video: Siebrand Wiegman – Foto’s: FocusGroningen