Paardekeuring Ossenmarkt in historisch centrum Groningen

Op het Peerdespul komen jaarlijks duizenden Stadjers en Ommelanders af. ’t Peerdespul in Groningen is het oudste, nog bestaande concours hippique van Nederland.
groningen-centrum-groningen ontzet-ossenmarkt paardenkeuring-7

De eerste keuring was 156 jaar geleden. Op 28 augustus 1857 was op de Grote Markt in Groningen eerst een keuring aan de hand te zien, waarna uit veertien bespannen rijtuigen ‘het schoonste span inlandsche paarden’ werd gekeurd. Lees verder

Peerdespul in het Stadspark

De Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken heeft ook dit jaar op de drafbaan in het Groninger Stadspark een afwisselend en aantrekkelijk concoursprogramma samengesteld.
steden nederland, groningen, stadspark

Voor een ieder wat wils en als altijd gratis entree en hippisch vermaak van 8.15u tot 17.00u. U kunt genieten van hackney-, tuigpaarden-, spring- en dressuur rubrieken. Lees verder

Stad Groningen ontwaakt met Gronings volkslied

Ruim vierhonderd studenten van Vindicat waren vanmorgen op half negen aanwezig onder de Martinitoren om onder begeleiding van De Serenademan Peteer Beukema, het Gronings volkslied ten gehore te brengen.

Na het zingen van het volkslied onder toeziend oog van Commissaris der Koning  Max van den Berg en Loco-burgemeester Joost van Keulen liet de voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Volksvermaken het feest omtrent Groningen Ontzet van start gaan en maakten de heren van het klokkengilde zich op om het feest in te luiden. Lees verder

Kermis in de stad door de focus van Aly Wieringa

Vandaag een bijdrage van een bewoonster uit de Groninger wijk Paddepoel, Aly Wieringa.
kermis bommend berend  aly wieringa -3

Met regelmaat maakt zij foto’s van Stad en Ommeland. Vanmiddag bracht ze een bezoekje aan de kermis. Lees verder

Bom ontschadelijk gemaakt op vliegveld Eelde

eelde-airport-ontschadelijk maken bom-1De Explosieven Opruimingsdienst (EOD) heeft woensdag om stipt 11.00 uur de vliegtuigbom tot ontploffing gebracht die een dag eerder op Groningen Airport Eelde gevonden was.

De Burgemeester Legroweg was uit voorzorg afgesloten voor het verkeer en er was een kijkersvak ingericht op de parkeerplaats van Floriaholland. Lees verder

Groningen Centrum Der Aa-kerk Onze Lieve Vrouwe ter Aa

De  Der Aa-kerk (ook: A-kerk) is, naast de Martinikerk, het tweede middeleeuwse kerkgebouw in het centrum van de stad Groningen. Gezien vanaf de Vismarkt torent de kerk, gelegen aan het Akerkhof, hoog uit boven de Korenbeurs.

Oorspronkelijk stond hier een kapel gewijd aan Sint-Nicolaas en Maria. Sint-Nicolaas was de schutpatroon van de schippers die vlakbij in de Westerhaven hun schepen afmeerden. De kapel ontving in 1247 de status van parochiekerk en kreeg de naam Onze Lieve Vrouwe ter Aa. Groningen ontstond in twee “kluften” of wijken. Een kern was gegroepeerd rond het prefectenhof en de Walburgkerk en was op het bestuur en de landbouw gericht. De andere kern lag rond de der Aa-kerk en huisvestte vissers en handelaren. Deze tweede kern zou wellicht oorspronkelijk Fries geweest zijn; volgens de overlevering heeft er tot in de zestiende eeuw een afbeelding gehangen van Karel de Grote met een onderschrift dat verwees naar de door hem verleende Friese Vrijheid.

De kapel werd verschillende malen verbouwd, zodat er in de vijftiende eeuw (1425-1495) een bakstenen kruisbasiliek stond. De kerk onderging daarna nog verschillende wijzigingen als gevolg van vernielingen door oorlogsgeweld (Reformatie, Bommen Berend) en blikseminslag (1671) en het daaropvolgende herstel.

De drie opeenvolgende torens van de der Aa-kerek

Afbeeldingen van het beleg door “Bommend Berend” in 1672 laten zien dat de Der Aa-kerk, die binnen het bereik van de Munsterse kanonnen stond, zijn spits had verloren. Dit kwam echter niet door het bombardement, maar door een storm in het jaar 1671, waarbij ook de Martinitoren geraakt werd, die men wel heeft kunnen redden van complete verwoesting. Na het ontzet werd een nieuwe houten spits gebouwd.

Op 23 april 1710 stortte de toren spontaan in. Er waren twee slachtoffers te betreuren. De Frankforter burgemeester Zacharias von Uffenbach, die op bezoek was in Groningen beschrijft in zijn dagboek, dat hij genietend van het uitzicht vanaf de Martinitoren plotseling ontdekte dat de toren van de Der Aa-kerk was verdwenen:

“Een geweldig geschreeuw vervulde de lucht. Op de brokstukken van de kerk zitten vrouwen te wenen als oudtijds de Israëlieten bij de waterbeken van Babylon

In 1711 werd met de bouw van een nieuwe toren begonnen. Hierbij werd het schip iets ingekort. Deze toren kreeg in 1714 drie barokke klokken, gegoten door J. Crans uit Enckhuysen. Zij hebben de toonhoogten bes0, d1 en f1 en als doorsneden in dezelfde volgorde: 175cm (3340kg), 136cm (1640kg) en 112cm (870kg). In de 20e eeuw werd de kerk enkele malen gerestaureerd, voor het laatst in 1982.

De Der Aa-kerk in de 20e eeuw

In de jaren na de oorlog nam het aantal gelovigen in Groningen sterk af en het gebouw raakte in verval. Het koor werd zelfs jarenlang als fietsenstalling gebruikt.

De toren was, zoals de meeste kerktorens, sinds het begin van de negentiende eeuw bezit van de overheid en werd wèl redelijk onderhouden.

Bij een grote restauratie van kerk en toren in 1982 werd het kleurenschema van de toren, zachtgrijs en blauw, opvallend gewijzigd. De architecten kozen voor een historische reconstructie en lieten delen van de toren okergeel schilderen.

Het gebouw is tegenwoordig niet meer als kerk in gebruik, maar wordt gebruikt voor het houden van tentoonstellingen en dergelijke, zoals de fotomanifestatie  Noorderlicht.

Afmetingen

De Der Aa-kerk heeft een koor, schip en sacristie. Het koor is 500 m² (20 × 25 meter), het schip is 625 m² (25 × 25) en de sacristie is 30 m², in totaal dus 1155 vierkante meter. De breedte van de kerk is 25 meter en de lengte van koor en schip samen 50 meter, maar de hele lengte van de kerk (inclusief de toren) bedraagt 60 meter. De hoogte van de toren van de Der Aa-kerk is 76 meter, de hoogte van de gewelven is 26 meter.

De Naam

Er is wat verwarring over de naam van de kerk, die de meeste stadjers kennen als de A-kerk. Van oorsprong heette hij de Kerk van Onze Lieve Vrouwe ter Aa. Na de reformatie heeft de kerk verschillende namen gehad: Ter Aa-kerk, Dra-kerk, Der Aa-kerk en A-kerk. Na de restauratie van de kerk in de jaren tachtig heeft men besloten de naam officieel vast te stellen als de “Der Aa-kerk”. De naam is afgeleid van de vlakbij stromende Drentsche Aa, die deel uitmaakt van de Groninger Diepenring. De omgeving van de kerk, met name de straat van het Hoge der Aa naar de Grote Markt, vormt waarschijnlijk het oudste deel van de Groninger nederzetting.

Orgels

Nadat de kerk het honderd jaar zonder orgel had gedaan (bij de instorting van de toren in 1710 ging het eerste door Arp Schnitg gebouwde orgel verloren), gaf Koning Willem I in 1814 toestemming om het Schnitgerorgel uit de Broerkerk over te plaatsen. Dit gebeurde in 1815 door orgelmaker J.W. Timpe, die het orgel moest aanpassen aan de situatie in de Der Aa-kerk. In 1857 kreeg orgelbouwer Van Oeckelen de opdracht om het orgel drastisch te verbouwen, waardoor het hoofdwerk van negen naar dertien registers werd uitgebreid. Op 14 oktober 2011 zal het orgel, na een jarenlange restauratie, weer in gebruik worden genomen. Het orgel is, net als de kerk, een Rijksmonument.

Naast het Schnitgerorgel heeft de Der Aa-kerk nog een (niet werkend) orgel: het “Bolswarder orgel”, gebouwd rond 1635 en geplaatst in de Broerekerk te Bolsward. Na diverse veranderingen en omzwervingen kwam het in de Martinikerk terecht. Toen de kerk gerestaureerd werd ontdekte men bevestigingsgaten voor een orgel in het zuidertransept. Men ging toen op zoek naar een passend orgel en zodoende hangt het nu in de Der Aa-kerk te pronken.