Tankstation na-oorlogs erfgoed – de keuze van Arno van der Heyden

Zes ambassadeurs in Groningen hebben een gebouw geadopteerd uit de periode 1945- en 1970 waar zij hun oog op hebben laten vallen.
groningen-centrum-turfsingel-benzinestation-1

Na-oorlogs erfgoed, een tijd van optimisme en groei in tegenstelling van de tijden van nu. Vandaag de keuze van Arno van der Heyden, cabaretier, chansonnier, presentator, spreekstalmeester, acteur en ‘stem’, koos voor het Tankstation aan de Turfsingel in het centrum van Groningen.

Het tankstation is volgen Arno van der Heyden nog het laatste in het wild levende tankstation die gelukkig gered is. Ook Arno van der Heyden roept op om op zijn  geadopteerde object te stemmen op de site van lichtenruimtegroningen.nl .

Het tankstation aan de Turfsingel is een bijzonder gebouwtje. Het is ontworpen door architect Dudok en het is een Rijksmonument.

Het benzinestation is gesitueerd op een strook aan de noordzijde van de kade van het Lopende Diep en de Turfsingel nabij de kruising Turfsingel, Boterdiep en Bloemstraat ten noordoosten van het centrum en is per 1 februari 2013 niet langer bemand.
Het is gebouwd in 1953-1955 in opdracht van Esso Nederland als filling-station met transformatorstation, naar een ontwerp van architect W.M. Dudok uit Hilversum. Na 1920 vond in Europa de introductie plaats van de benzinepomp of ‘filling pump’. Na de Tweede Wereldoorlog kregen de benzinestations in Nederland een eigen huisstijl, een uit de Verenigde Staten overgewaaid marketingfenomeen waarmee de concurrerende oliemaatschappijen zich van elkaar konden onderscheiden.

Architecten van naam werden ingeschakeld voor de in essentie eenvoudige opgave: een hokje met een paar pompen ernaast. Sybold van Ravesteyn ontwierp voor Purfina, Arthur Staal voor Shell en Willem Dudok voor Esso. Als direct gevolg van de na-oorlogse materiaalschaarste propageerden Shell en Esso begin jaren ’50 van de vorige eeuw het benzinestation zonder luifel. Bovendien had Amerikaans onderzoek aangetoond dat de automobilist tijdens het tanken het liefst in de auto bleef zitten.

Het ontwerp voor het benzinestation aan de Turfsingel van architect W.M. Dudok (1884-1974) uit Hilversum, is een gestandaardiseerd ontwerp zonder luifel dat door Esso in heel Nederland is gebouwd en dat in alle mogelijke situaties toepasbaar was. Het benzinestation is een eenlaags gebouw en opgetrokken op een rechthoekige plattegrond van 9,50 x 7 meter.

Het heeft een fundering van 14 gewapend betonplaten en is samengesteld uit een betonskelet met glazen en stalen puien en gemetselde tussenwanden. Het bestaat uit twee rug aan rug geplaatste volumes die afgedekt zijn met een geknikte betonnen dakluifel. In het oostelijke deel bevindt zich het winkelgedeelte met van oorsprong een magazijn en ‘salesroom’. Het westelijke deel is in tweeën verdeeld met aan de zuidzijde het transformatorstation van het Gemeentelijk Elektriciteitsbedrijf en aan de noordzijde een toiletgroep voor dames en heren. Dit gedeelte is dan ook gesloten van karakter; dit in tegenstelling tot het verkooppunt dat aan drie zijden is ingevuld met ca. 3 meter hoge stalen puien die nagenoeg geheel van glas zijn voorzien.

Bron: Staat in Groningen


Eén gedachte over “Tankstation na-oorlogs erfgoed – de keuze van Arno van der Heyden

  1. Het gestandariseerde ontwerp van Dudok kende wel degelijk varianten. Maar in Groningen staat inderdaad de mooiste. Een aantal jaren geleden werd het (zogenaamd laatste) exemplaar uit Vinkeveen ‘gered’ en overgebracht naar het Autotron in Rosmalen. Inmiddels is het verhuisd naar Raamsdonkveer. Wat men aanvankelijk niet wist was dat er nog een echt Esso Dudok Tankstationnetje in Groningen stond. Vandaar: het laatste in het wild levende exemplaar…
    STEM DUS DUDOK!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *